Achter het vierletterwoord OKAN schuilen voornamelijk twee sterke vrouwen: Elizabeth Rodriguez en Magdelys Saville.Beide zijn zangeressen van dienst en leveren daarnaast ook nog respectievelijk vioo en percussieklanken op deze CD, hun tweede, na “Sombras” van een dikke twee jaar geleden en na de EP “Laberinto”. Met die eerste twee schijven hadden de dames alvast ruimschoots de aandacht getrokken van de muziekpers en-industrie in hun nieuwe thuisland Canada, want de EP kreeg twee “Independent Music Awards” en “Sombras” werd genomineerd voor de Juno-awards, zowat de hoogste muzikale onderscheiding, die je in Canada kunt krijgen. Toen konden ze die nominatie niet verzilveren, maar met deze nieuwe schieten ze, zeker weten, glorieus in de roos, dat kun je nu al wel voorspellen…

OKAN betekent “hart” in der Santeria-religie, die op Cuba nogal wat aanhang heeft en de twee dames leerden elkaar kennen, toen ze beiden deel gingen uitmaken van supergroep Jane Bunnett and Maqueque, dé leerschool bij uitstek voor muzikanten, die onderweg zijn naar een eigen plaats in de aan jazz grenzende muziekwereld. Daymé Arocena is iemand, die ook in die “school” passeerde en haar naam klinkt vandaag echt wel als een klok, maar dit terzijde: het is een kwestie van tijd voor OKAN een naam is, die bestorven ligt op de lippen van elkeen, die zich muziekliefhebber durft te noemen. Deze nieuwe plaat steekt immers nog flink uit boven datgene wat we van de dames al wisten.

Dat heeft heel veel, zoniet alles, te maken met de combinatie van groots muzikaal talent, oog voor geschiedenis en vermogen tot verhalen vertellen. Doorgaans omschrijven we het resultaat van die optelsom als “authenticiteit” en de verhalen, die de dames vertellen, hebben alles te maken met wie ze zijn: vrouwen, migranten en zorgverleners. Voor u denkt dat de vrouwen aan de kost omen als verpleegkundige: hun zorgverstrekking bestaat in het muzikaal vertalen van typisch Cubaanse dingen, die niet meteen aan de oppervlakte komen of die je bij een eerste kennismaking niet eens ziet.

Daar komt ook de plaattitel vandaan: “Espiral” betekent inderdaad “spiraal” en dat wijst op een lijn die met de nodige kromming, roch recht op haar doel af gaat. Zo is ook de Cubaanse muziek: invloeden uit jazz, uit Afrikaanse en Latino tradities worden er versmolten tot iets heel eigens. Dat uit zich het beste, zo denk ik, na meer dan ampele beluistering van deze plaat, in “Mercedes” en in de geweldige cover van de klassieker “Besame Muche”, dat compleet gedeconstrueerd word en een volledig nieuwe lezing krijgt. Naar “Mercedes” verwijs ik graag, omdat het illustreert hoe de zo goed als verdwenen “pilon”-stijl moet geklonken hebben, toen de dames piepjong waren, maar tegelijk hoe hij vandaag klinkt, na toevoeging van de rap-partij van Telmary Diaz. Cubaanse muziek gaat heus wel wat verder dan salsa en reggaeton, zoals ook fraai geïllustreerd wordt in het veelzeggende “Boundaries”, waar de klarinet van Selcuk Suna een heel fijne extra-toets aan geeft.

Voor veel blanke muziekliefhebbers verliep de kennismaking met de Cubaanse muziek via blanke Amerikaanse muzikanten, die hun lezing gaven van wat zij, via Cubaanse migranten te horen kregen. Met OKAN en hun generatiegenoten verloopt de reis eigenlijk een beetje omgekeerd: gekleurde Cubanen maken muziek voor -in eerste orde- blank publiek in Noord-Amerika en nu ook in Europa, zodat wij, bleekscheten, nu de geprivilegieerde getuigen zijn van de evolutie van een muzikale smeltkroes, die constant van uitzicht verandert, maar wel al die tijd boeiend blijft. Ooit wordt muziek als deze de soundtrack bij het leven van alledag in Havana en Santiago, waarna blanke toeristen de namen kunnen oppikken en hier beginnen propageren, zodat de artiesten hier kunnen komen spelen, blijven plakken, met muzikanten van hier samenspelen…en de spiraal verder kan cirkelen. Voor ik het vergeet: “Cumba Cumba” is perfect radiomateriaal en het duurd exact één minuut. Dan moet toch kunnen, heren radiomakers?

(Dani Heyvaert)